Artan enerji fiyatları İngiltere’de tarım sektörünü tehdit ediyor

Geçen yıl artan doğal gaz fiyatları ve Rusya’nın Ukrayna’yı işgali nedeniyle daha da ağırlaşan enerji krizi İngiltere’deki seraları vurdu. Artan fiyatların ekonomik getiride kayıp yaratması üzerine birçok serada salatalık, biber, patlıcan ve tomates ekimi yapılmadı.

Ukrayna’daki savaş küresel çapta buğday ve bitkisel yağlar gibi gıdaların tedarikini ve gübre arzında yaşanan sıkıntılar nedeniyle de birçok ülkede tarımsal faaliyeti olumsuz etkiledi. Artan enerji fiyatları ise İngiltere gibi iklim koşulları soğuk ve değişken olan ülkelerde tarım faaliyetlerinin sürdürülmesine başka bir olumsuz faktör ekledi.

Bu durumun İngiltere’deki gıda fiyatlarını yükselen enflasyonla birlikte daha da arttırması bekleniyor. Bu artış belki Wimbledon Tenis Turnuvası‘nda ya da Londra‘daki büyük otellerde sunulan İngilizlerin tipik salatalıklı sandviçleri tüketenleri fazla etkilemeyebilir ama günlük yaşamın pahalılaşması halkın sofrasını fakirleştirebilir.

İngiliz Üreticiler Birliği‘ne göre geçen yıl 25 peniden satılan yerli üretim salatalığın tane fiyatı enerji fiyatlarındaki artış piyasalara yansıdığında 70 peniye çıkacak. Ülkedeki süpermarketlerde normal boy bir salatalığın bugünkü satış fiyatı 43 peni.

Ülkenin güney doğusundaki Roydon‘da üç nesildir tarımla uğraşan Tony Montalbano doğal gaz fiyatlarının “uçuşa geçtiğini” ve bunun endişelendirici olduğunu belirtiyor.

Green Acra Salads adıyla 30 bin metrekarelik serada üretim yapan ve ülkenin en büyük süpermarket zincirleri Tesco, Sainbury’s ve Morrissons’a salatalık tedarik eden Montalbano’nun büyükbabası 1968’de İtalya’nın Sicilya adasından İngiltere’ye göç ettikten sonra bölgedeki manavlara taze salatalık satan küçük bir fidanlık kurmuş. Ancak 54 yaşındaki çiftçi bu yıl henüz ekim yapmadığını söylüyor. Reuters haber ajansına konuşan Montalbano “Yıllar boyunca işimizi bu noktaya getirmeye uğraştık ve şimdi, bir yılda hepsi sıfırlanabilir” diyerek endişesini dile getiriyor.

Tarım sektörü büyük bir daralmayla karşı karşıya

Geçen yıl serayı ısıtmak için bir kalori gaza 50-50 peni arası ödediğini belirten çiftçi geçen hafta bir kalori doğal gaz fiyatının 2,25 sterline yükseldiğini söylüyor Rusya’nın Ukrayna işgalini başlattığı dönemde ise fiyatların kısa süreliğine 8 sterline kadar çıktığının da altını çiziyor.

Enerji fiyatları çiftçilerin tek kaygısı değil. Bir yanda gübre fiyatının üç kat artması, hem üretimde hem de paketlemede kullanılan karbondioksitin maliyetindeki artışlar, diğer yanda ise Brexit ve pandemi sonrası mevsimlik işçi bulmadaki sıkıntılar İngiliz çiftçileri zor durumda bıraktı. Kış aylarında salatalık, domates gibi ürünlerin yüzde 90’ını ithal eden ülke yaz aylarında genellikle kendi kendine yetebiliyor.

Ancak üyeleri ülkenin salatalık ve tatlı biber hasadının üçte birini karşıladığı Lea Valley Üreticiler Birliği üyelerinin yüzde 90’ının bu yıl ocak ayında, yarısının ise hala ekim yapmadığını ve yüksek enerji fiyatlarının sürmesi halinde bir kısmının bu yıl ekim yapmayacağını belirtiyor. Salatalık Üreticileri Birliği ise ekim yapan çiftçilerin az ısıyla üretim yapmalarının hastalık riskini arttırdığına dikkat çekiyor.

Ulusal Çiftçiler Birliği İngiltere’de geçen yıl 100 milyon adet biber üretiminin bu yıl yarı yarıya azalmasını, 80 milyon olan salatalık üretiminin de 35 milyona düşmesini öngörüyor.

Ülkedeki tarım sektörünün büyük bir daralama ile karşı karşıya olduğunu belirten üretici birlikleri bu durumun ülkede gelecekte gıda güvenliğini tehdit edebileceğine dikkat çekiyor.

Öte yandan ülkeye tarımsal açıdan en fazla tedarik sağlayan ülkelerden Hollanda’da da durum çok farklı değil ve bu nedenle Hollandalı üreticiler ihracatta kesintiye gitti. Seralarını fazla ısıtmak durumunda kalmayan İspanya ve Fas’tan İngiltere’ye ulaşan ürünlerin soğutulmuş kamyonlarla nakli ise zaman alıcı ve maliyetli.

Tarım sektörü büyük bir daralmayla karşı karşıya

Üretimdeki azalışın fiyatlara baskı yapması kaçınılmaz

İngiliz tüketicilerin maruz kaldığı yüksek fiyatlar İngiltere’yi Brexit’in ardından diğer Avrupa ülkelerine göre daha yüksek enflasyonla karşı karşıya bırakıyor.

Ülkede enflasyon şubat ayında son 30 yılın en yüksek seviyesine ulaşarak yüzde 6.2 oldu. Tahminler 2022 sonunda enflasyon oranının yüzde 9’a yaklaşabileceğini gösteriyor. Bu durumun 1950’lerden bu yana ülkedeki yaşam standartlarında yaşanmakta olan en büyük düşüşe katkı vermesi bekleniyor.

İngiliz Perakendeciler Birliği üretimdeki azalışın fiyatlar üzerindeki baskıyı arttıracağını vurguluyor. Üreticiler ise hükümetten yardım bekliyor. Tarım sektöründe kullanılan doğal gaza ait vergilerin kaldırılması için baskı yapan üreticiler ilkbahar bütçesinde aradığını bulamadı.

Birçok İngiliz çiftçi gibi Montalbano da bütün kaygılarına rağmen, İngiltere’nin değişken havası üzerine “kumar oynayarak” önümüzdeki ay ekim yapmayı planladığını belirtiyor. Montalbano “Sanırım başka seçeneğim yok, çünkü üretim yapmazsam bu serayı kaybedebilirim” diyor ve bu yılı mali açıdan başa baş tamamlarsa mutlu olacağını sözlerine ekliyor.