Kuzey İrlanda, yeniden seçime gidiyor

Kuzey İrlanda özerk yönetimde Mayıs ayında bölge parlamentosu için yapılan seçimlerden bu yana birlikçi partiler, cumhuriyetçilerle ortak bir yönetim oluşturulmasını engelliyordu.

Seçim takvimi İngiltere’de Kuzey İrlanda’dan Sorumlu Devlet Bakanı Chris Heaton-Harris’in bölge parlamentosuna resmen 12 hafta içinde yeniden seçim ilan edilmesi için çağrı yapmasıyla başlayacak.

Bakan, çağrıyı Cuma günü yapma sözü verdi.

Seçim için hemen bir tarih belirlenmesi gerekmese de en uygun tarih 15 Aralık olarak görülüyor.

Kuzey İrlanda Barış Anlaşması gereği, özerk yönetimin, bölge parlamentosunda yer alan en büyük partiler tarafından ortaklaşa oluşması gerekiyor.

Böylece en büyük partilerden biri İngiltere ile birlikten, yana diğeri de cumhuriyetçi olduğundan bölgede dengeli bir ortak iktidar sağlanması öngörülüyor.

Fakat İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden (AB) ayrılırken (Brexit) kabul ettiği Kuzey İrlanda protokolünden rahatsız olan en büyük birlikçi parti Demokratik Birlik Partisi (DUP) ortak yönetimin oluşmasını aylardır engelliyor.

DUP, AB ile İngiltere arasında Brexit sonrası dönemde Kuzey İrlanda’da geçerli olacak ticaret ve gümrük kurallarını belirleyen protokolün, bölgenin anayasal statüsünü ihlal ettiğini ve bölgeyi İngiltere’den fiilen ayırdığını savunuyor, meclisi boykot ediyordu.

Tıkanmanın ardında, bölgenin statüsünün belirlendiği ve iç çatışmalara son veren barış anlaşmasının koşullarından birinin, Kuzey İrlanda ile İrlanda Cumhuriyeti arasındaki sınırın açık bir sınır olması yatıyor.

Brexit sonrası için AB ile İngiltere arasında varılan Kuzey İrlanda protokolü, bölgeyle, güneydeki AB üyesi İrlanda Cumhuriyeti arasındaki sınırda AB ticari kurallarının önemli bir kısmının uygulanmaya devam etmesini, yani ticaretin büyük ölçüde serbest kalmasını öngörüyordu.

Cumhuriyetçi Sinn Fein Partisi’nin başkan yardımcısı ve yeni oluşturulacak yönetimde en büyük siyasi partinin adayı olarak başbakanlığı alması öngörülen Michelle O’Neill, bölgesel yönetimin oluşması için belirlenmiş süre dolarken, DUP lideri Jeffrey Donaldson‘u “liderlik yapamamakla” eleştirmişti.